Les règles sur les engrais pour les agriculteurs néerlandais changeront le 1er mars. Celles-ci doivent empêcher le fumier de pénétrer dans les fossés et les nappes phréatiques, car la qualité de notre eau se détériore de plus en plus. Ici, nous expliquons tout, y compris les mots difficiles tels que dérobée et dérogation.
Het water in Nederlandse sloten is sterk vervuild en dat wordt erger. Dat komt doordat er te veel mest in het water belandt. Dus moeten we dat proberen te voorkomen. Dat gebeurt met twee nieuwe maatregelen:
- Vanaf 1 maart mogen boeren de laatste 3 meter tot de slootrand niet meer bemesten. Dat stuk heet een bufferstrook.
- Op akkers moeten boeren voor 1 oktober een vanggewas inzaaien. Dat is een plant die bedoeld is om overtollige meststoffen op te nemen, voordat die in het grondwater of de sloot terechtkomen. Zo’n vanggewas kan bijvoorbeeld na het oogsten van mais op de akker worden ingezaaid.
EU-landen hebben dertig jaar geleden een grens afgesproken voor de hoeveelheid mest die op het land mag komen. Dat heet de nitraatrichtlijn: per hectare per jaar is 170 kilo stikstof uit mest de bovengrens.
De nitraatrichtlijn moet de waterkwaliteit beschermen. Een te grote hoeveelheid stikstof leidt in water onder andere tot verstikking door algen en eendenkroos.
Bij warm weer neemt in overbemest water de hoeveelheid zuurstof af. Daarnaast sterven vissen en treedt vergiftiging op met bacteriën als blauwalg (cyanobacteriën) en botulisme (Clostridium botulinum). Mensen en honden kunnen ziek worden als ze erin zwemmen en de soortenrijkdom neemt af.
Te veel stikstof is niet de enige boosdoener. Fosfaat, dat ook merendeels afkomstig is uit mest, heeft een vergelijkbaar effect.
In Nederland mochten boeren jarenlang toch meer mest uitrijden. Daarbij ging het om 230 tot 250 kilo stikstof per hectare. Deze afwijking van de nitraatrichtlijn heet derogatie.
Argumenten voor die uitzonderingsregel waren dat we over relatief weinig land beschikken en dat Nederland een ander klimaat zou hebben dan andere Europese landen.
De Europese Commissie ziet niet langer een goede reden om Nederland meer mest te laten uitrijden dan afgesproken. Dat werd in juli vorig jaar al duidelijk.
Dat komt doordat de waterkwaliteit van het oppervlaktewater (bijvoorbeeld sloten en meren) in Nederland te slecht is: minder dan 1 procent voldoet aan de Europese norm. Die waterkwaliteit gaat de laatste jaren op de meeste plekken bovendien nog verder achteruit.
De vervuiling zou in 2027 juist verbeterd moeten zijn. Dat gaan we met het huidige mestbeleid niet redden: ook met geplande verbeteringen zou dan slechts 5 procent van de Nederlandse wateren aan de kwaliteitseisen voldoen.
Vanaf 2026 moet ook Nederland zich houden aan de milieuafspraak die we in 1992 sloten. Dat betekent dus minder mest per hectare. Dat zal niet alleen helpen om stikstofvervuiling in het water terug te dringen, maar ook in natuurgebieden op land.
